ΟΞΥΤΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ
Η μετάδοση
Τα οξυτενή κονδυλώματα είναι γνωστά από τους αρχαίους χρόνους. Η λοίμωξη του κατώτερου γεννητικού συστήματος από τον HPV αποτελεί το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Η μόλυνση αφορά όχι μόνο τον τράχηλο της μήτρας, άλλες περιοχές της γεννητικής περιοχής όπως το αιδοίο, το περίνεο και η περιπρωκτική περιοχή.
Τα κονδυλώματα οφείλονται, στο 90% των περιπτώσεων, στους τύπους HPV 6 και 11. Η παγκόσμια συχνότητα των γεννητικών κονδυλωμάτων αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς τις τελευταίες δεκαετίες. Η μετάδοση προκύπτει από την άμεση επαφή του βλεννογόνου των γεννητικών οργάνων με το μολυσμένο επιθήλιο του σεξουαλικού συντρόφου.
Η κλινική εικόνα
Οι βλάβες εμφανίζονται συνήθως σε θέσεις που τραυματίζονται με τη σεξουαλική επαφή, όπως είναι η είσοδος του κόλπου, τα μικρά και μεγάλα χείλη του αιδοίου, η κλειτορίδα και ο πρωκτός.
Τα οξυτενή κονδυλώματα μπορεί να είναι μονήρη αλλά συνήθως είναι πολλαπλά, καθώς η μετάδοση μεταφέρεται με αυτοενοφθαλισμό και σε άλλες θέσεις. Το μέγεθος των βλαβών ποικίλλει από μικρές ως μεγάλες ή πολύ μεγαλύτερες, ιδιαίτερα σε ανοσοκατασταλμένες ασθενείς.
Τα κλασικά οξυτενή, τα οποία κυριαρχούν στους βλεννογόνους αποτελούν ανθοκραμβοειδείς εκβλαστήσεις, συνήθως με μαλθακή και εύθραυστη επιφάνεια. Τα κονδυλώματα τα οποία εμφανίζονται σε περιοχές οι οποίες καλύπτονται με κερατοποιημένο επιθήλιο, όπως είναι τα μεγάλα χείλη του αιδοίου, το εφήβαιο, το περίνεο και η περιπρωκτική χώρα δεν παρουσιάζουν τις εκβλαστήσεις της προηγούμενης κατηγορίας αλλά έχουν συχνά υπερκερατωσική επιφάνεια και χρώμα που ποικίλλει από γκριζόλευκο και σταχτί μέχρι καφέ ή μαύρο.
Η διάγνωση
Η διάγνωση των οξυτενών κονδυλωμάτων είναι συνήθως εύκολη και γίνεται με άμεση επισκόπηση με το κολποσκόπιο ή μεγεθυντικό φακό. Ειδικά tests τυποποίησης του HPV δεν προτείνονται, καθώς είναι γνωστό ότι οι βλάβες οφείλονται στους τύπους HPV 6 και 11.
Σε αμφιλεγόμενες περιπτώσεις όπου η διάγνωση δεν μπορεί να τεθεί με ασφάλεια ή υπάρχει υπόνοια ενδοεπιθηλιακής βλάβης ή νεοπλασίας προτείνεται βιοψία της περιοχής και ιστολογικός έλεγχος.
Η αντιμετώπιση
Η εμφάνιση οξυτενών κονδυλωμάτων αποτελεί πηγή άγχους και ανησυχίας για τις ασθενείς και έτσι οι περισσότερες γυναίκες με κονδυλώματα επιθυμούν κάποια δραστική μορφή θεραπείας. Η θεραπεία μειώνει το φορτίο της νόσου και κατ’επέκταση την μεταδοτικότητα, δεν αποκλείει όμως την μετάδοση και την εκδήλωση νόσου στον σεξουαλικό σύντροφο.
Η μόλυνση μπορεί να είναι παροδική σε ορισμένες ασθενείς. Ακόμη και σε περιπτώσεις κλινικής υποχώρησης των οξυτενών κονδυλωμάτων, ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα κύτταρα της βασικής στοιβάδας του επιθηλίου και μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά προκαλώντας κλινικές εκδηλώσεις. Η υποτροπή των οξυτενών κονδυλωμάτων μετά την θεραπεία, αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα.
Το προφυλακτικό μπορεί να μειώσει την πιθανότητα μετάδοσης του HPV και την πιθανότητα εκδήλωσης κονδυλωμάτων μειώνοντας τη συχνότητα επανέκθεσης στον ιό. Η προστασία όμως δεν είναι πλήρης, γιατί το προφυλακτικό δεν μπορεί να καλύψει ολόκληρη τη γεννητική περιοχή.
Μη χειρουργικές μέθοδοι θεραπείας
Ποδοφυλλοτοξίνη ( Wartec)
H ποδοφυλλοτοξίνη αποτελεί ένα αντιμιτωτικό παράγοντα που ουσιαστικά καταστρέφει τα κονδυλώματα προκαλώντας τοπική ιστική νέκρωση. Χρησιμοποιείται με τη μορφή διαλύματος ή γέλης και εφαρμόζεται δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ, για 3 συνεχόμενες ημέρες, ακολουθεί διακοπή 4 ημερών και το σχήμα αυτό μπορεί να επαναληφθεί συνολικά 4 φορές, σύμφωνα με το φυλλάδιο αδηγιών.
Η αποτελεσματικότητα της ποδοφυλλοτοξίνης είναι καλή, ιδιαίτερα στη περιοχή του βλεννογόνου και οι συχνότερες παρενέργειες είναι η τοπική φλεγμονή ή οποία συνοδεύεται από καύσο, πόνο και κνησμό.
Ιμικουιμόδη (Aldara)
Η δράση της ιμικουιμόδης βασίζεται στη διέγερση της τοπικής κυτταρικής ανοσίας.
Η ιμιουκουιμόδη εφαρμόζεται τοπικά στα κονδυλώματα υπό μορφή κρέμας σε φακελάκια περιεκτικότητας 5%, 3 φορές την εβδομάδα. Η κρέμα πρέπει να παραμένει στο δέρμα για 6-10 ώρες και η θεραπεία μπορεί να εφαρμοσθεί για μία μέγιστη περίοδο 16 εβδομάδων. Εάν παρουσιαστεί τοπική φλεγμονή, η θεραπεία θα πρέπει να διακοπεί προσωρινά και η συχνότητα των εφαρμογών να μειωθεί στη συνέχεια.
Η ιμικουιμόδη αποτελεί ένα χρήσιμο φάρμακο καθώς ακόμη και σε ασθενείς που δεν παρουσιάζουν πλήρη υποχώρηση των βλαβών, παρατηρείται μείωση της ολικής επιφάνειας των κονδυλωμάτων και σημαντική μείωση του ποσοστού υποτροπών κατά 6-19% περίπου, σύμφωνα με ορισμένες εργασίες.
Χειρουργικές θεραπείες
Οι χειρουργικές θεραπείες περιλαμβάνουν την κρυοθεραπεία, την ηλεκτροκαυτηρίαση, τη χειρουργική αφαίρεση και τα Laser.
Με τις χειρουργικές θεραπείες αφαιρούνται ή καταστρέφονται τα κονδυλώματα. Τούτο επιτυγχάνεται συνήθως με ηλεκτρική διαθερμία, υγρό άζωτο, νυστέρι ή ψαλίδι. Βασικό μέλημα του χειρουργού πρέπει να είναι η μείωση του πόνου εφαρμόζοντας τοπική αναισθησία ή ελαφρά νάρκωση εάν χρειασθεί. Οι λοιμώξεις μαζί με την ουλοποίηση και την μετεγχειρητική υπερ και υπομελάχρωση αποτελούν τις βασικές επιπλοκές.
Τα Laser που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των κονδυλωμάτων είναι τα Laser CO2. Η σύνδεση των ακτίνων Laser CO2 με το μικροσκόπιο επιτρέπει στον χειριστή ακρίβεια στη χειρουργική εκτέλεση ακόμη και σε δύσκολές ανατομικές περιοχές όπως ο τράχηλος, ο κόλπος, το αιδοίο και ο πρωκτός.
Οι ακτίνες Laser CO2 επιτρέπουν στον χειρουργό απόλυτο έλεγχο του βάθους και της έκτασης καταστροφής, με εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα. Ο χειρισμός των Laser απαιτεί εξειδίκευση και τη χρήση ειδικών μηχανημάτων, αλλά είναι μία ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία.